ในอุตสาหกรรมการผลิตอาหาร การรักษาสุขอนามัยและสุขาภิบาลให้อยู่ในระดับสูงถือเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้แน่ใจถึงความปลอดภัยของอาหารและปกป้องผู้บริโภคจากการปนเปื้อนและโรคที่เกิดจากอาหาร เพื่อให้บรรลุเป้าหมายเหล่านี้ โรงงานผลิตอาหารไม่ว่าจะมีขนาดเท่าใดหรือผลิตผลิตภัณฑ์ชนิดใด จะต้องปฏิบัติตามกฎระเบียบด้านความปลอดภัยและคุณภาพอาหารที่เข้มงวด กฎหมายระดับท้องถิ่นและภูมิภาค เช่น กฎหมายของประเทศไทย กำหนดให้ควบคุมอันตรายทางชีวภาพและเคมีระหว่างการผลิต เช่น พื้นผิวในพื้นที่ผลิตอาหารจะต้องได้รับการทำความสะอาดและฆ่าเชื้อตามมาตรฐานที่กำหนดโดยสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาและหลักเกณฑ์วิธีการที่ดีในการผลิต (GMP) เพื่อป้องกันการปนเปื้อน

การทดสอบอะดีโนซีนไตรฟอสเฟต (ATP) ถือเป็นหนึ่งในวิธีการที่มีประสิทธิผลและใช้กันอย่างแพร่หลายที่สุดในการตรวจสอบความสะอาดในสภาพแวดล้อมในการผลิตอาหาร เทคนิคการทดสอบอย่างรวดเร็วนี้ช่วยให้ผู้ผลิตสามารถประเมินความสะอาดของพื้นผิวและอุปกรณ์ได้แบบเรียลไทม์ ผู้ผลิตสามารถตรวจสอบประสิทธิภาพของขั้นตอนการทำความสะอาดและสุขอนามัยได้ล่วงหน้าโดยใช้การทดสอบ ATP ซึ่งทำให้มั่นใจได้ว่ามีสุขอนามัยและความปลอดภัยของอาหารโดยรวมที่ดีขึ้นด้วย

• เอทีพีคืออะไร?

Adenosine triphosphate (ATP) เป็นสารเคมีที่มีอยู่ในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตทุกชนิด มีบทบาทสำคัญในการเก็บกักและให้พลังงานที่จำเป็นต่อการทำงานของเซลล์ สาร ATP ไม่เพียงแต่พบได้ในเซลล์ที่มีชีวิตเท่านั้น แต่ยังพบได้ในเศษอาหาร จุลินทรีย์ และไบโอฟิล์มอีกด้วย เนื่องจาก ATP เป็นตัวบ่งชี้สารอินทรีย์แบบสากล จึงทำหน้าที่เป็นตัวบ่งชี้ที่มีค่าอย่างมากในเรื่องของการปนเปื้อน ซึ่งในแง่ของการผลิตอาหาร การทดสอบ ATP เป็นเครื่องมือสำคัญในการตรวจสารอินทรีย์ที่เหลือซึ่งอาจเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรียหรือจุลินทรีย์ที่เป็นอันตรายอื่นๆ หลังจากขั้นตอนการทำความสะอาด การวัดระดับ ATP นี้ช่วยให้ผู้ผลิตสามารถประเมินประสิทธิภาพของกระบวนการทำความสะอาดและรักษามาตรฐานความปลอดภัยอาหารให้ดีขึ้นได้

• บทบาทของการทดสอบ ATP ในการผลิตอาหาร

ในโรงงานผลิตอาหาร ความสะอาดไม่เพียงแต่เป็นข้อกำหนดทางกฎหมายเท่านั้น แต่ยังเป็นรากฐานที่สำคัญในการรับรองคุณภาพและความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์อีกด้วย แม้ว่าการตรวจสอบด้วยสายตาจะถือเป็นส่วนที่จำเป็นในการตรวจสอบด้านสุขอนามัย แต่ก็ยังไม่เพียงพอที่จะวัดการปนเปื้อนในระดับจุลภาคหรือการมีอยู่ของไบโอฟิล์มบนอุปกรณ์ ทำให้การทดสอบ ATP จึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง
การทดสอบ ATP ช่วยให้ผู้ผลิตอาหารมีวิธีการที่รวดเร็วและละเอียดอ่อนในการตรวจสอบว่าอุปกรณ์ พื้นผิว หรือพื้นที่การผลิตได้รับการทำความสะอาดอย่างถูกต้องหรือไม่ โดยสามารถตรวจจับสารอินทรีย์ตกค้างที่อาจเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรียและจุลินทรีย์ที่เป็นอันตรายอื่นๆ ได้

• การทดสอบสาร ATP ทำงานอย่างไร

ขั้นตอนที่ 1 สวอป: การทดสอบ ATP เริ่มต้นด้วยการใช้ก้านสวอปเฉพาะเพื่อเก็บตัวอย่างจากพื้นผิวหรืออุปกรณ์ ก้านสวอปจะเก็บตัวอย่างในจุดต่างๆ เช่น เขียง สายพานลำเลียง หรือภาชนะผสม ซึ่งเป็นบริเวณที่มักเกิดการปนเปื้อนมากที่สุด
ขั้นตอนที่ 2 เปิดใช้งาน: ใส่ก้านสวอปที่เก็บตัวอย่างแล้วลงในอุปกรณ์ทดสอบ โดยวางด้ามจับกลับที่ตำแหน่งเดิมของอุปกรณ์ทดสอบที่ไม่ได้ใช้ ซึ่งประกอบด้วยสารเคมี (ลูซิเฟอริน/ลูซิเฟอเรส) ที่ทำปฏิกิริยากับ ATP ปฏิกิริยานี้จะถูกกระตุ้นและวัดโดยใช้เครื่องมือแบบพกพาที่เรียกว่าลูมิโนมิเตอร์ ปฏิกิริยาดังกล่าวจะผลิตแสง ซึ่งความเข้มของแสงจะแปรผันโดยตรงกับปริมาณของ ATP ที่มีอยู่
ขั้นตอนที่ 3 วัดค่า: ลูมิโนมิเตอร์ทำการวัดปริมาณแสงที่ผลิตขึ้น (เรียกว่าหน่วยแสงสัมพันธ์ หรือ RLU) หากตรวจพบ RLU มาก แสดงว่ามีปริมาณของสารอินทรีย์และการปนเปื้อนเกิดขึ้น หากตรวจพบ RLU ต่ำ แสดงว่าพื้นผิวมีความสะอาดมาก
ขั้นตอนที่ 4 แปลผล: โดยทั่วไปแล้ว ผลการทดสอบ ATP ออกผลได้ภายในเวลาไม่ถึง 30 วินาที ทำให้ผู้ปฏิบัติงานสามารถดำเนินการแก้ไขได้ทันทีหากกระบวนการทำความสะอาดไม่มีประสิทธิภาพ สำหรับเกณฑ์การยอมรับของค่า RLU ผู้ผลิตต้องหาค่าหรือกำหนดไว้ล่วงหน้าตามมาตรฐานด้านสุขอนามัยของแต่ละโรงงาน เพื่อให้แน่ใจว่าอุปกรณ์และพื้นผิวจะปลอดภัยต่อการสัมผัสอาหาร

• ประโยชน์ของการทดสอบ ATP

ออกผลรวดเร็ว: การทดสอบ ATP ช่วยให้ทราบผลทันทีเกี่ยวกับประสิทธิภาพของกระบวนการทำความสะอาด ช่วยให้ผู้ผลิตอาหารสามารถแก้ไขปัญหาต่างๆ ได้ก่อนที่ปัญหาเหล่านั้นจะกลายเป็นปัญหาใหญ่
ใช้งานง่าย: เทคโนโลยีนี้ใช้งานง่าย โดยพนักงานเพียงแค่ได้รับการฝึกอบรมเพียงเล็กน้อยก็สามารถใช้งานได้
ทวนสอบได้: ต่างจากการตรวจสอบด้วยสายตา การทดสอบ ATP เป็นการประเมินความสะอาดในเชิงปริมาณ ช่วยให้มั่นใจได้ถึงความแม่นยำที่สูงขึ้น
เป็นการสุขาภิบาลเชิงรุก: การทดสอบ ATP ช่วยให้ผู้ผลิตสามารถระบุพื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูงและปรับปรุงขั้นตอนการทำความสะอาดได้ ซึ่งช่วยลดโอกาสเกิดการปนเปื้อน

• การบูรณาการกับโปรแกรมสุขอนามัยและการสุขาภิบาล

ผู้ผลิตอาหารหลายรายได้บูรณาการการทดสอบ ATP เข้ากับแผน HACCP (การวิเคราะห์อันตรายและจุดควบคุมวิกฤต) ระบบการจัดการความปลอดภัยของอาหาร (FSMS) และมาตรฐานอาหารปลอดภัยที่ GFSI ให้การยอมรับ (เช่น BRCGS หรือ FSSC 22000) ซึ่งการรวมการทดสอบ ATP เข้ากับการตรวจสอบสุขอนามัยตามปกติ ผู้ผลิตสามารถกำหนดจุดควบคุมวิกฤตที่ดำเนินการทดสอบเป็นประจำ หากระดับ ATP เกินเกณฑ์ที่ยอมรับได้ สามารถดำเนินการแก้ไข เช่น การทำความสะอาดซ้ำหรือการบำรุงรักษาอุปกรณ์ ก่อนที่การผลิตจะเริ่มต้นใหม่

• ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพโปรแกรมการตรวจติดตามด้านสิ่งแวดล้อมให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

การทำความสะอาดเป็นหนึ่งในขั้นตอนที่สำคัญที่สุดที่คุณสามารถทำได้เพื่อให้แน่ใจว่ามีสภาวะที่ถูกสุขอนามัยเพื่อผลิตสินค้าที่มีคุณภาพสูง การตรวจสอบสุขอนามัย ซึ่งเป็นส่วนประกอบหนึ่งของการตรวจสอบสิ่งแวดล้อม สามารถช่วยตรวจสอบว่าคุณกำลังทำความสะอาดอย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่ ช่วยระบุพื้นที่ที่มีปัญหาที่ต้องแก้ไข และช่วยปรับปรุงความสะอาดของการผลิตอาหารของคุณได้
ระบบตรวจสอบและจัดการสุขอนามัย Clean-Trace® (Clean-Trace® Hygiene Monitoring and Management System) เป็นเครื่องมือในการจัดการกระบวนการทำความสะอาดและสุขอนามัยของคุณอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งวิธีแก้ไขปัญหาเชิงนวัตกรรมเหล่านี้ให้ผลลัพธ์ที่แม่นยำและน่าเชื่อถือได้อย่างรวดเร็วและมั่นใจที่จะตัดสินใจที่มีความเสี่ยงสูงในการตรวจสอบการทำความสะอาดและเริ่มการผลิต

• ทำไมต้องใช้ Clean-Trace Hygiene Monitoring and Management System

ผลลัพธ์ที่สม่ำเสมอและเสถียร: ตรวจสอบสุขอนามัยได้อย่างแม่นยำ, ให้ข้อมูลเพื่อตัดสินใจที่มีความเสี่ยงสูงในการเริ่มผลิตอาหาร
ผลลัพธ์แบบเรียลไทม์: ใช้งานง่ายและอ่านง่าย ตรวจสอบได้อย่างรวดเร็วว่าพื้นผิวได้รับการทำความสะอาดหรือไม่ ช่วยให้ดำเนินการได้ทันที
ข้อมูลที่ทำให้คุณก้าวล้ำหน้าไปหนึ่งก้าว: ซอฟต์แวร์ที่ใช้งานง่าย วิเคราะห์และจัดทำแนวโน้มข้อมูลตามระยะเวลา เปลี่ยนข้อมูลให้เป็นข้อมูลที่ดำเนินการได้อย่างรวดเร็ว

• องค์ประกอบของ Clean-Trace Hygiene Monitoring and Management System

Clean-Trace Luminometer: เครื่องวัดแสงที่ออกแบบตามหลักสรีรศาสตร์ การทดสอบทำได้ง่าย
Clean-Trace ATP Tests: ก้านสวอปที่ใช้ง่าย เพียงเข้าไปเก็บตัวอย่างแล้วออก
Clean-Trace Hygiene Management Software: แดชบอร์ดรายงานข้อมูลแบบโต้ตอบ จัดเก็บ จัดการ และวิเคราะห์ข้อมูลในที่เดียว